VCA Basisveiligheid Examen - Groen
Ben je werkzaam in de groenvoorziening en wil je het VCA diploma halen, kies dan voor B-VCA (groen)
AAB Training en Opleiding wordt Kader Academy B.V.
AAB Training en Opleiding wordt Kader Academy B.V.
Ben je werkzaam in de groenvoorziening en wil je het VCA diploma halen, kies dan voor B-VCA (groen)
Wil je het VCA basis diploma halen en werk je in de groenvoorziening? Kies dan voor het examen VCA Basisveiligheid Groen. In dit examen worden maximaal 20 vragen gesteld die betrekking hebben op de werkzaamheden in het 'groen'. Het examen heeft wel dezelfde eind- en toetstermen als die van het standaard basisveiligheid examen. Ben je geslaagd? Dan krijg je het hetzelfde diploma als kandidaten van een Basisveiligheid VCA examen.
Tijdens het examen komen de volgende onderwerpen aan de orde:
Als je je klassikaal wilt voorbereiden op het VCA groen examen dan kun je bij AAB de trainingsdag VCA Basiveiligheid Groen volgen. Aangesloten aan de lesdag volgt het examen.
Na het met voldoende resultaat afleggen van het examen Basisveiligheid VCA ontvangt de cursist het landelijk erkende, persoonlijke certificaat BVCA. Dit certificaat heeft een geldigheidsduur van tien jaar.
Vanaf 1 september 2017 zijn er een aantal veranderingen doorgevoerd in het examen, waaronder de puntentelling en vraagvormen.Vraagvormen die zijn toegevoegd na 1 september 2017:
AAB begrijpt wat er bij jou in het werkveld gebeurd. Onze docenten komen daar namelijk vandaan. De issues waar je mee te maken krijgt, vragen die deelnemers hebben over de aanpak of over veiligheidsregels; onze docenten hebben het bij de hand gehad. Hierdoor leer je niet alleen vanuit de theorie, maar put je uit een diepe bron van kennis én ervaring.
11 juni 2021 | Voor het vakblad 'De Hovenier' werden Karen Goedvree (Manager), Anna van Zalk (Opleidingscoördinator) en Paul van Bijsterveldt (Docent) geïnterviewd over het reilen en zijlen bij AAB Training en Opleiding.
AAB Training en Opleiding bestaat al meer dan 30 jaar, maar is in de hoveniersbranche nog een redelijk onbekende speler als het gaat om groentrainingen. Met inmiddels zo'n veertig training specifiek voor de groene vingers en ruim 200 andere trainingen heb je toch alles binnen handbereik. Zo bieden we niet alleen de groentrainingen, maar kun je het gelijk combineren met een communicatietraining voor leidinggevenden, een BHV training voor medewerkers die op geïsoleerde plekken werken en noem maar op.
In dit interview leggen we uit wat AAB nou eigenlijk doet, maar ook vooral wat het voordeel is voor jou als landscaper of hovenier.
Vanuit Harderwijk wordt het trainingsbureau gerund door zeven vrouwen. 'Geen bewuste keuze, hoor', lacht Karen Goedvree, adviseur en manager van AAB. 'Zo is het gelopen. We hebben een vacature voor een commercieel medewerker binnendienst en een leuke vent is van harte welkom. Het gaat er vooral om dat je in je werk gaat voor wat het juiste is voor de klant. Niet de focus op verkopen, ongeacht hoe, maar toewerken naar een win-win-winsituatie. De training moet de juiste zijn, passend voor het bedrijf dat een training zoekt, voor de trainer en natuurlijk ook voor onszelf. Zo werken wij, altijd.'
Het maatwerk waarop Goedvree doelt, komt in het gesprek regelmatig terug. AAB Training en Opleiding heeft geen trainers in dienst, maar doet een beroep op een team van trainers, vaak zelfstandigen. Paul van Bijsterveldt is een van hen. Van Bijsterveldt zit inmiddels 28 jaar in het instructievak en geeft diverse trainingen op het gebied van zowel grijs als groen. 'Als zelfstandige heb ik mijn eigen klanten en AAB heeft ook eigen klanten. We leggen wederzijds bij elkaar neer wat we niet zelf kunnen. Ik zeg altijd: je kunt beter met dan tegen elkaar werken. Met AAB werken is voor ons als trainers fijn, om verschillende redenen. Om te beginnen is het een stukje ontzorging. Zij doen immers de acquisitie en nemen ook alle opleidingsplannen door. Vervolgens kijken we samen, de opdrachtgever, AAB en ik, welke training het beste aansluit op de behoefte. Soms ga ik met de adviseur van AAB mee naar een nieuwe cliënt. Meestal vindt er finetuning plaats, want uiteindelijk is geen training hetzelfde. Een gemeente kan bijvoorbeeld een combinatie van een teambuildingsdag met een training vragen. Ook dat is maatwerk. Het leukste in mijn werk vind ik het geven van de trainingen. Daarom verzorg ik de praktische of theoretische uitvoering en handelt AAB het administratieve gedeelte af. Dit werkt goed, zo.'
Paul van Bijsterveldt: 'Ik vind het mijn verantwoordelijkheid om er een leuke en leerzame dag van te maken.'
Anna van Zalk is opleidingscoördinator bij AAB en is gespecialiseerd in trainingen op maat, meestal incompanytrainingen: 'We bekijken wat de medewerkers nodig hebben en wie daar het beste bij past. Zo is Paul heel goed in het geven van trainingen aan mensen die het liefst buiten zijn en moeite hebben met het tot zich te nemen van geschreven informatie. Met alle geduld van de wereld brengt hij zijn kennis over, wat ik bewonderenswaardig vind. Paul werkt veel voor gemeenten en sw-bedrijven. Hij wil graag dat mensen aan het eind van de dag denken: hé, dit was een leuke dag en ik heb nog wat geleerd ook.' Van Bijsterveldt: 'Aan de ene kant lijken de opleidingen een verplicht nummer, en dat is misschien ook zo. Maar ze zijn belangrijk, want er verandert veel in de techniek en in de regelgeving. Ik zit al jaren in het vak. Ik geef trainingen over onderwerpen variërend van kleine tuin- en parkmachines tot veilig werken langs de weg en de volledige VCA-opleiding. Zelf volg ik ook jaarlijks wel een of meerdere trainingen. In verband met nieuwe certificering op het gebeid van veilig werken met motorkettingzagen ben ik nu gecertificeerd examinator volgens de NKC-standaard. Als trainer ben je continu met mensen bezig, van wie sommigen het dus een verplicht nummertje vinden. Het is nu eenmaal zo dat een werkgever rechten en plichten heeft, maar een werknemer ook. Ik vind het vervolgens mijn verantwoordelijkheid om er een leuke en leerzame bijeenkomst van te maken.' 'Je moet weten hoe het dagelijks werk van de cursisten eruitziet'
Anna van Zalk: 'Voor hoveniers fungeren de trainingen ook als netwerkbijeenkomsten.'
AAB Training en Opleiding werkt als intermediair. Van Zalk: 'De klant heeft een vraag en wij kijken welke oplossing daarbij past, welke training, in welke vorm en met welke trainer. Die oplossing zetten wij vervolgens in.' Met het team van trainers en op basis van vragen uit de markt en wijzigingen in de wetgeving wordt het trainingsaanbod vormgegeven en ingevuld. Naast de opleidingen voor de groensector, opgedeeld in de rubrieken Algemeen, Snoeien, Bomen, Onderhoud en Veilig werken met diverse machines, zijn ook andere cursussen en trainingen interessant voor de hovenier. Bijvoorbeeld de trainingen Beheer begraafplaatsen, Veilig werken langs de weg, Praktisch werken met beeldbestekken of andere trainingen op het gebied van veiligheid of openbare ruimte.
Iedereen kan zich voor deze trainingen inschrijven. Goedvree: 'Wil je met meerdere mensen uit hetzelfde bedrijf een training volgen of misschien wel samen met een collega-hoveniersbedrijf, dan kun je ook een incompanytraining aanvragen. Zulke trainingen geven we vaak, vooral in de huidige tijd met online trainingen en afstand houden.'
De trainingen worden door het hele land gegeven. Wie niet vindt wat hij zoekt, wordt uitgenodigd contact op te nemen; dan wordt het opgelost. Van Zalk: 'Voor hoveniers, die toch vaak als eenling werken, is het ook gewoon leuk om in een training te zitten met andere hoveniers. Er vindt altijd uitwisseling plaats; het zijn tegelijkertijd netwerkbijeenkomsten.'
AAB Training en Opleiding is in 1990 opgericht en vierde dus vorig jaar het dertigjarig bestaan. De oprichter, Arie A. van den Berg, startte in 1990 met het ontwikkelen en geven van praktische trainingen aan medewerkers van gemeenten. Sinds 2010 is het bedrijf onderdeel van Kader, bureau voor kwaliteitszorg.
Nieuwe opleidingen ontstaan vaak vanuit de vraag van de klant. Van Zalk: 'Krijg ik in korte tijd en vanuit verschillende hoeken vragen over hetzelfde onderwerp, dan ontwikkelen we daar een training voor.' Goedvree vult aan: 'Toen gemeenten te maken kregen met de Participatiewet en de Omgevingswet, ontstond er behoefte aan kennis daarover. Vandaaruit ontstaat er dan een cursus. Ook de eisen rondom het werken met een kettingzaag worden steeds strenger. Daar moeten wij in onze trainingen iets mee en dat doen we dus ook.' 'Onze trainers zijn allemaal mensen uit de praktijk'
Alle trainers die via AAB worden ingezet, komen uit de praktijk. Van Zalk: 'Mensen op beleidsniveau kunnen van alles bedenken, bijvoorbeeld over veilig werken, maar in de praktijk ligt het vaak ingewikkelder. Soms staat een hoogwerker wat scheef op een talud om een boom te kunnen snoeien. Volgens de veiligheidsrichtlijn mag je dus niet snoeien. Onze trainers snappen dat. Zij horen de vragen, maar ook de weerstand van de deelnemers. Die match tussen de trainer en de groep vinden wij heel belangrijk. Iedereen moet aan het einde van de dag iets geleerd hebben en dat ook zo voelen.'
Karen Goedvree: 'Je kunt een training wel heel uitgebreid maken, maar het gaat erom wat de cursist echt nodig heeft.' Goedvree: 'Welke trainer bij ons past en wie niet, dat is een beetje fingerspitzengefühl. Ze moeten praktisch ingesteld zijn en flexibel. De docent moet het leuk vinden om voor ons te trainen en bereid zijn om vooraf de klant te bellen om de training te kunnen afstemmen op de vraag. De trainers met wie we nu werken, zijn stuk voor stuk mensen die individueel verbinding maken met iedereen. Je komt er bij ons niet zomaar in; we zijn heel kritisch op de trainers. We hebben ook meerdere malen per jaar met alle docenten contact en waken er ook voor dat ze niet te zwaar worden belast. Ook daarbij zijn maatwerk en flexibiliteit belangrijk.'
Een onderdeel van het maatwerk en de flexibiliteit van AAB Groep is de afstemming van het aanbod op de vraag. Goedvree: 'Wij zullen een training nooit langer of stroperiger maken dan nodig. Je kunt een opleiding tot beheerder van een begraafplaats over een half jaar uitsmeren, maar dat willen onze klanten vaak niet.
Samen met de klant bespreken we dus hoeveel dagen de training moet duren en wat we in die tijd aan kennis kunnen bieden. Ook daarom willen we graag dat onze docenten sterk zijn in wat ze doen en dat ze ook hun eigen lesmateriaal gebruiken, zodat alle benodigde stof op de deelnemers overgebracht wordt. Ik denk dat dit ons onderscheidt; we zijn heel mensgericht. Daarom nemen we altijd eerst contact op met de klant.
Om het juiste te kunnen doen, moet je weten hoe de dagelijkse praktijk van de cursisten eruitziet. Hebben ze een hoogwerker, wat doen ze ermee, welke kennis is er nu echt nodig? Je kunt er wel een heel feest van maken, maar het gaat erom wat de deelnemer echt nodig heeft. De cursisten herkennen direct dingen uit hun dagelijks werk, waardoor er interactie ontstaat. Vervolgens blijft de kennis na zo'n dag echt wel hangen!'
Dit interview werd geplaatst in het vakblad 'De Hovenier', juni 2021.
Werk je in het groen? Dan heb je meer kans om een tekenbeet op te lopen. Controleer jezelf daarom altijd goed op tekenen! Doe dit systematisch met het stappenplan:
Heb je toch een tekenbeet opgelopen? Registreer de datum van de beet in je agenda en op www.stigas.nl/diensten. Maak een foto van de beet en houd de plek goed in de gaten.
19 april 2021 | Elk jaar worden de eind- en toetstermen van VCA opnieuw vastgesteld door de Centrale Examencommissie VCA.
Aan het eind van ieder eerste kwartaal worden de eind- en toetstermen weer onder de loep genomen. Ook dit jaar wordt een aantal aanpassingen doorgevoerd die van invloed zijn op de opleidings- en exameninhoud van VCA.
De wijzigingen in 2021 hebben betrekking op:
De wijzigingen worden per september 2021 ingevoerd. De wijzigingen worden zoals gebruikelijk doorgevoerd in de VCA-examens per september. Een overzicht van de wijzigingen kun je hier downloaden.
De nieuwe VCA eind- en toetstermen (versie 2021) kun je ook inzien.
Bij AAB Training en Opleiding vind je (bijna) alle mogelijke VCA trainingen en soorten examens. Vind de opleiding die jij zoekt en meld je direct aan. Of vraag een offerte op voor een incompany training.
19 februari 2021 | In dit artikel neemt Peter van Gelder je mee van RI&E naar opleidingsplan. Een stukje theorie, maar vooral een praktisch stappenplan. Peter is docent en adviseur (Middelbaar Veiligheidskundige MVK) bij AAB Training en opleiding.
We zetten nog even goed op een rij wat een RI&E precies is en wat de wetgeving hierover zegt. Vervolgens gaan we kijken naar hoe een RI&E tot stand komt. Want wat is nou precies een gevaar? En wat is dan precies een risico? Daarover zijn veel misverstanden.
Je krijgt na het lezen van dit artikel inzicht in het proces van het opzetten van een Functie RI&E en waarom het belangrijk is om dit als input te gebruiken voor het opleidingsplan.
We gaan op zoek naar antwoorden op de vragen:
We beginnen bij het begin: de wetgeving.
In artikel 8 van de Arbowet staat dat de werkgever ervoor moet zorgen dat de werknemers doeltreffend worden ingelicht over de te verrichten werkzaamheden en de daaraan verbonden risico’s, alsmede de maatregelen die erop gericht zijn deze risico’s te voorkomen of te beperken.
De werkgever is dus verplicht om een goede opleiding of instructie te geven, met als doel ongelukken te voorkomen. Hoe de medewerkers geïnstrueerd moeten worden, dat is aan de werkgever zelf. Vaak zie je dan dat er iemand wordt aangesteld om deze taak op zich te nemen. Die persoon moet gaan inventariseren, organiseren en opleidingsplannen gaan maken.
Wat we heel vaak tegenkomen is dat één persoon binnen de organisatie verantwoordelijk wordt gesteld voor de opleidingen. Die heeft prachtige Excelsheets gemaakt, ik noem ze altijd de Excel Ridders. De Excel Ridders weten heel goed hoe ze een Excelsheet moeten opbouwen en hoe ze ermee kunnen werken. Maar wat gebeurt er als deze persoon (onverwachts) uitvalt? Of als het overgedragen moet worden aan een collega? Vaak blijken het dan toch documenten te zijn die voor anderen niet of nauwelijks toegankelijk zijn.
De vraag die je ook kunt stellen: hoe houd ik alles bij? Een Excelsheet ziet er prachtig uit, maar om het bij te houden kost heel veel tijd en energie. Ook is niet altijd duidelijk welke opleiding precies is gevolgd, wanneer een herhaling gevolgd moet worden, etc. Waar haal je de tijd vandaan om alles goed te organiseren? Een uitkomst kan een opleidingsmanagementsysteem zijn.
Op basis van de uitgevoerde RI&E kun je een opleidingsmanagementsysteem inrichten.
Een opleidingsmanagementsysteem:
Vaak worden certificaten gekopieerd of afgegeven, maar in een opleidingsmanagementsysteem wordt dat ook bijgehouden. Nascholing voor code 95, maar ook trainingen die om de zoveel tijd herhaald moeten worden. Denk aan een cursus Gevaarlijke stoffen of Klein Chemisch Afval.
Het woord om het opleidingsmanagementsysteem mee samen te vatten: Efficiency!
Om het nut van een RI&E in combinatie met een opleidingsplan te zien, is het belangrijk te weten wat een Risico Inventarisatie en Evaluatie nou precies is. Het klink altijd heel ingewikkeld, maar als je het gaat ontleden valt het misschien al wel voor je op z’n plek.
In een RI&E worden gevaren en risico’s beschreven waaraan werknemers, maar ook derden worden blootgesteld. Dus ook iedere externe die bij je over de werkvloer komt. Daar ben je als werkgever ook verantwoordelijk voor. Dat kan al een monteur zijn die de koffiemachine komt maken of mensen die onderhoudswerkzaamheden uitvoeren bij jou op het terrein. Iedereen die bij jou over de vloer komt, valt onder jouw verantwoordelijkheid.
De letter E zegt iets over de beoordeling en prioritering van de vastgestelde risico’s. Het moet een objectieve beoordeling zijn. Alleen: objectiviteit is natuurlijk een vaag begrip. Wat ik een groot risico kan vinden, kan iemand anders als een lager risico beoordelen. Daar moeten dus ook normen voor zijn. Daar gaan we verderop nog naar kijken.
Tot slot bestaat de RI&E uit een Plan van Aanpak.
Met een Plan van Aanpak ga je proberen om de risico’s die we hebben geconstateerd ook aan te pakken. Waarbij de bronaanpak de mooiste aanpak is.
Een RI&E is in principe nooit af. Er komen altijd nieuwe processen, er komen nieuwe medewerkers in dienst, er worden nieuwe machines aangeschaft. Kortom; bij belangrijke wijzigingen moet de RI&E worden aangepast.
We gaan wat dieper in op de onderdelen van de RI&E. We beginnen met gevaren en risico’s. Wat is het onderscheid hierin? Ook nadat ik al jarenlang VCA trainingen geef en er veel over lees in literatuur, valt het mij nog steeds op dat de begrippen gevaar en risico door elkaar worden gehaald. Om er duidelijkheid in te scheppen:
Wat is nou precies gevaar? Gevaar is een intrinsieke eigenschap van een situaties, van machines, van stoffen, etc. Het houdt in dat het de potentie heeft om schade of letsel toe te brengen.
Een gevaar is iets wat je niet kan veranderen. Als je kijkt naar elektriciteit: dat is nou eenmaal gevaarlijk. Daar kun je niks aan doen. Je kunt er wel mee omgaan, er verstandig mee omgaan. Maar het gevaar zal altijd aanwezig zijn.
Een risico is de kans dat er iets gebeurt en het effect ervan. Als je bijvoorbeeld kijkt naar het werken op hoogte, dan kun jij je afvragen hoe groot de kans is dat het mis gaat. Het gevaar is dus het werken op hoogte en het risico dat daarbij hoort, is de kans dat het misgaat, ofwel het vallen.
Het effect als het misgaat kan een bijna ongeval zijn, een ongeval met letsel of zelfs in het aller ergste geval een dodelijk ongeval.
En dan kom je weer terug bij de E van Evaluatie en de objectiviteit van de beoordeling. Want de één zegt bij het werken op hoogte: dat risico is niet zo heel groot. Terwijl je wel kunt zeggen, dat als het misgaat je ook een dodelijk ongeval kunt treffen.
De beoordeling en prioritering van risico’s moet dus objectief gebeuren. Anders zie je dat niet iedereen dezelfde gevaren als even gevaarlijk interpreteert. Je kunt hiervoor verschillende methoden gebruiken. Ik gebruik bijvoorbeeld het risicomodel Kinney & Wiruth. Het helpt je met een objectieve kwantificering op basis van 3 criteria:
Elk risico dat je hebt geconstateerd weeg je af: waarschijnlijkheid x blootstelling x effect
Zo kun je constateren of het een groot risico is of dat het een acceptabel risico is.
In een plan van aanpak beschrijf je vervolgens hoe je de vastgestelde risico’s gaat aanpakken. Daarvoor is de Arbeidshygiënische strategie ontwikkeld.
De Arbeidshygiënische strategie bestaat uit 4 stappen, waarvan de eerste eigenlijk het belangrijkste is:
Als je risico’s binnen je bedrijf hebt die je onacceptabel vindt, dan kun je besluiten om een bronmaatregel te nemen. Dat kan bijvoorbeeld betekenen dat die activiteit niet meer wordt uitgevoerd. Denk aan wegafzettingen waarbij je wel eens incidenten hebt meegemaakt, misschien zelfs wel met dodelijke afloop. Dan kun jij je als werkgever afvragen of jij dat soort werkzaamheden überhaupt nog wel wilt doen, of dat je het misschien kunt uitbesteden. Door het uit te besteden pak je het bij de bron aan.
Een collectieve maatregel mag je pas nemen als stap 1 echt niet of slechts voor een deel kan. Bij collectieve maatregelen kun je denken aan maatregelen van technische aard. Als je bijvoorbeeld werkt met gevaarlijke stoffen, waarbij giftige dampen vrijkomen. Dan kan een maatregel zijn dat in de ruimte waarin deze risico’s voorkomen een goede ventilatie wordt aangebracht. Als dat niet mogelijk is, ga je naar stap 3.
Als een collectieve maatregel ook niet tot de nodige verbeteringen kan zorgen, dan kom je bij een individuele maatregel. Je kunt hierbij bijvoorbeeld denken aan het verkorten van werkzaamheden, taakroulaties, zodat medewerkers minder worden blootgesteld aan de gevaarlijke stoffen. Als je medewerkers hebt die met een kettingzaag bomen gaan vellen, wat behoorlijk risicovol werk is, kun je er bijvoorbeeld voor kiezen om meerdere medewerkers hiervoor op te leiden. De kans dat een medewerker gewond raakt wordt verkleind.
Pas als alle voorgaande maatregelen niet mogelijk zijn, kom je bij de laatste stap. Het toepassen van PBM’s.
Als je naar de 4 stappen kijkt dan kan het dus betekenen dat als medewerkers nu allemaal werkzaamheden langs de weg uitvoeren en hier een opleiding of instructie voor krijgen, dat de werkgever beslist dat de risico’s te groot zijn. Er wordt besloten een bronmaatregel te treffen, ofwel deze activiteit wordt uitbesteed. Hierdoor vervalt de opleidingsbehoefte op dit onderdeel.
En andersom geldt precies hetzelfde. Werkzaamheden die je nu nog niet doet, maar in de toekomst wel wilt gaan oppakken vanwege commercieel belang, moet je meenemen in het plan van aanpak. Ook dit moet vastgelegd worden zodat er een goed opleidingsplan ontstaat.
Er zijn verschillende soorten RI&E’s. Er wordt weleens gedacht dat dit één document is, maar dat is beslist niet zo. We onderscheiden hierin vier soorten:
Wij verdiepen ons in dit artikel op de RI&E op functieniveau.
Een RI&E is een wettelijke verplichting, te lezen in artikel 5 van de Arbowet.
Hierin staat dat de werkgever verplicht is de gevaren, risico’s welke gepaard gaan met het uitvoeren van arbeid, schriftelijk vast te leggen in een RI&E. Ook is de werkgever verplicht om risico beperkende maatregelen te beschrijven, ook voor bijzondere categorieën van werknemers. Als ik bijvoorbeeld medewerkers heb rondlopen van +/- 35 jaar en ik maak regelmatig gebruik van minderjarige stagiairs dan is dat iets wat ik ook in de RI&E moet beschrijven.
Het plan van aanpak maakt deel uit van de RI&E. Zoals ik eerder al aangaf: een RI&E is nooit af. De RI&E wordt zo vaak aangepast als nodig is. Een grijs gebied, want als het een kleine wijziging is hoeft dit niet altijd. Maar als het een substantiële wijziging is moet je dit wel altijd aanpassen.
De RI&E is een wettelijke verplichting sinds 1 januari 1994. Dit geldt voor alle werkgevers, met uitzondering van ZZP’ers.
Bij overheidsbedrijven (gemeentes, scholen etc.) heeft circa 80% een getoetste RI&E. Het gaat goed, zolang het goed gaat. Is er geen RI&E en vindt er een incident plaats, dan is de Inspectie SZW gemachtigd om boetes uit te delen.
Wil je meer weten over de controles van de Inspectie SZW en of je RI&E plichtig bent, dan verwijzen we je naar dit artikel: Meer controle op naleving en preventie | AAB Trainingen (aabgroep.nl)
Marius is de veiligheidsman die iedere 1e donderdag van de maand om 15.30 uur de veiligheidscommissie bij elkaar roept. Dan doen ze een uurtje aan veiligheid (toolbox) en hebben het dan weer gehad voor die maand. Voor de rest van de tijd is veiligheid en gezondheid weer exclusief een taak voor Marius. Alle zaken rond veilig en gezond werken worden dan op Marius afgeschoven. Het zogenoemde Mariuseffect.
In veel bedrijven waar ik kom merk ik dat Veiligheidskundigen, KAM-medewerkers, Arbo-coördinatoren, ed. nog wel eens te ver af staan van het primaire arbeidsproces. Voorkom het Mariuseffect.. Veiligheid moet bij iedereen tussen de oren zitten. Het is dus belangrijk hier navolging aan te geven. Zodat veiligheid bij elke medewerker op nummer 1 staat.
Het uitwerken van een Functie RI&E bestaat uit een aantal stappen.
Formeel kan een functieprofiel er bijvoorbeeld als volgt uit zien. Voor velen van jullie (gemeenten, SW en landscapers) niet een onbekend profiel:
Werkzaamheden die je uitvoert:
Buitendienstmedewerker gemeente
Laten we zeggen dat dit om de buitendienstmedewerker van een gemeente gaat. In de praktijk blijken zijn of haar taken er meer als volgt uit te zien:
Voor alle werkzaamheden die hierboven genoemd zijn kun je een inventarisatie opmaken. Welke gevaren zijn er en wat zijn de risico’s. De inventarisatie kun je opmaken met behulp van het volgende:
Het functieprofiel helpt al om veel risico’s naar boven te krijgen. Daarnaast kun je een werkplekbezoek afleggen waarbij je de specifieke werkplek van de medewerker langs gaat. Een observatieronde is op individueel niveau. Dus je gaat echt kijken of de medewerker zich aan de richtlijnen houdt, of PBM’s (goed) worden gebruikt, etc.
Het is ook goed om interviews met medewerkers en leidinggevenden te houden. Juist hieruit blijkt vaak dat er verschillen zijn tussen de werkzaamheden, beoordelingen en wat er is afgesproken. Een leidinggevende heeft vaak een ander beeld dan hoe het echt in de praktijk gaat.
Incidentregistraties geven inzicht in de gevaren en risico’s die in de praktijk kunnen ontstaan. Uit de inventarisatie blijkt niet altijd dat er risico’s zijn, terwijl een incidentregistratie direct laat zien dat er wel degelijk incidenten zijn geweest. En er dus een risico is. Een ongevallenanalyse is een soortgelijke bron.
Arbocatalogi hebben vaak al heel veel informatie omgezet die je goed kunt gebruiken voor het opstellen van een opleidingsplan. De gevaren en risico’s zijn hierin al goed uitgewerkt.
Wat gaan we beoordelen:
De volgende stap is het invullen van het risicomodel. We hebben de taken vastgelegd, de gevaren die daarbij komen kijken en nu gaan we vaststellen wat de bijbehorende risico’s zijn.
Risico =
Als voorbeeld is onderstaand model ingevuld. Het is maar een heel klein onderdeel van de risico beoordeling, maar het geeft je wel een beeld wat een risicomodel inhoudt. Rood is natuurlijk een groot risico.
Let wel: dit is maar een willekeurig voorbeeld. Het is altijd maatwerk. In samenwerking met de opdrachtgever gaan we kijken wat de werkzaamheden precies zijn, hoe lang mensen worden blootgesteld of hoe lang mensen aan risicovolle taken werken en wat het risico is.
Het plan van aanpak maak je altijd volgens de stappen zoals eerder besproken (bronmaatregel, etc.). Je kunt vervolgens gaan kijken of de bronmaatregel wordt gehanteerd of dat je het op een andere manier gaat oplossen. In het plan van aanpak staat altijd wat de taak is, wat het risico is, wat de maatregel is, wie verantwoordelijk is en wat de streefdatum is.
Het hoeft niet altijd een dik rapport te zijn. Het is voldoende om aan te geven wie, wat en wanneer.
Heb je al deze onderdelen goed in beeld gebracht, dan kun je de RI&E gebruiken als input voor je opleidingsplan. Vanuit de RI&E heb je nu inzicht in:
De uitkomsten van de RI&E vormen de basis om een passende opleidingsbehoefte te kunnen vaststellen wat vervolgens de input is voor een opleidingsmanagementsysteem. Je kunt hieruit halen welke opleidingsbehoefte voortvloeit uit de Functie RI&E, maar ook: welke wensen heeft een medewerker op individueel niveau.
Een medewerker kan bijvoorbeeld heel goed zijn in het verzamelen van gevaarlijke stoffen op een milieustraat. Maar kan dan wel weer moeite hebben met het aanspreken van of communiceren met burgers die langskomen. Een aanvullende individuele aanpak kan dan zijn om een communicatiecursus te volgen.
De laatste stap is het bepalen van de opleidingseisen. Zijn er verplichte nascholingspunten, zijn er verplichte (her) certificeringen? Opleidingseisen kunnen als volgt zijn:
Een opleidingsmanagementsysteem is het eenvoudig beheersen en bewaken van de opleidingsbehoefte en het centraal regelen van het planningsproces van alle opleidingen. Met een opleidingsmanagementsysteem kun je:
AAB Training en Opleiding heeft hier de oplossing voor met het opleidingsmanagementsysteem ‘Wijzer’. Het bewaken, beheren, goedkeuren, herhalen, verplichtingen, etc. Alles zit in dit opleidingsmanagementsysteem.
Het doel is een goede functie RI&E op te zetten, zodat we vervolgens kunnen gaan beoordelen en prioriteren. De maatregelen die we gaan treffen zijn conform de Arbeidshygiënische strategie. Vervolgens komt daar een Plan van Aanpak uit. Vanuit het Plan van Aanpak kunnen we de opleidingsbehoefte en opleidingseisen bepalen. Het opleidingsmanagementsysteem wordt geïmplementeerd.
We hopen dat dit artikel je een heleboel nieuwe inzichten heeft gegeven of je inzichten heeft bevestigd. Wil je meer weten over een opleidingsplan dat is gebaseerd op een Functie RI&E? AAB Training en Opleiding helpt je graag met dit traject. Peter van Gelder komt bij jou in de organisatie de stappen uitvoeren zoals hierboven aangegeven. Met als resultaat: een duurzaam, efficiënt en werkbaar opleidingsplan. Het is altijd een traject dat afgestemd wordt met de opdrachtgever. Een plan waar jullie als organisatie de komende jaren op kunnen bouwen.
Neem contact op met een van onze adviseurs of lees eerst meer over het opleidingsmanagementysteem Wijzer.
In november 2020 heeft Peter een webinar gegeven over het onderwerp Van RI&E naar Opleidingsplan. Het webinar kun je hier terugkijken.
Meld je aan voor onze nieuwsbrief en ontvang elke maand een overzicht van de geplande cursussen in jouw branche.
Praktijkgerichte opleidingen op het gebied van Veiligheid, Arbo, Milieu en Kwaliteit. Een breed aanbod en ervaren trainers uit het werkveld.
Wij maken gebruik van
cookies.